„Ja, brat Odoryk z Friuli, zapragnąłem udać się do ziemi niewiernych, by dusze zbłąkane przygarnąć. Widziałem i słyszałem wiele. O cudach tych mogę wam prawdę powiedzieć” (Itinerarium, Liber de mirabilibus mundi). 14 stycznia, w dzienną rocznicę jego śmierci, franciszkanie wspominają człowieka, który prawie siedemset lat temu podyktował te słowa. Odoryk z Pordenone, bo o nim mowa, był XIV-wiecznym zakonnikiem, misjonarzem i autorem relacji z podróży na Daleki Wschód.

Odoryk urodził się około 1265 roku w Villanova pod Pordenone. Mając 15 lat wstąpił do zakonu św. Franciszka z Asyżu, prowadząc ascetyczny tryb życia, chodząc boso, w połatanym habicie, nosząc włosiennicę. Po przyjęciu święceń kapłańskich rozpoczął przygotowania do pracy misyjnej. W 1296 roku wyruszył na misje na Bliski Wschód. Powrócił później do Włoch, by około roku 1318 wyruszyć ponownie, tym razem na Daleki Wschód. Przemierzył między innymi Indie, Celjon, Sumatrę, Jawę i Półwysep Indochiński, na koniec docierając do Chin.

W Chinach współpracował z pierwszym arcybiskupem Pekinu, Janem z Montecorvino, także franciszkaninem. Po jego śmierci w roku 1328 Odoryk został wybrany kolejnym arcybiskupem metropolii. Pełniąc tę funkcję, odwiedził Tybet i jako pierwszy Europejczyk dotarł do Lhasy, siedziby Dalajlamy. Podczas dalszej podróży uzyskał zgodę wielkiego chana na osiedlenie się franciszkanów w Turkiestanie. Podejmując decyzję o powrocie do Europy, miał nadzieję przedstawić papieżowi sytuację Kościoła na Wschodzie i omówić dalsze kierunki rozwoju tamtejszych misji. W roku 1330, po ponad dwóch latach wędrówki oraz przemierzeniu prawie pięćdziesięciu tysięcy kilometrów, Odoryk powrócił do Europy. Niestety, poważnie zachorował, nie wyruszył już do swojej chińskiej diecezji, umierając 14 stycznia 1331 roku we włoskim Udine. Nadano mu tytuł „Apostoła Chin”, a wkrótce po jego śmierci na Daleki Wschód wyruszyło kilkudziesięciu misjonarzy franciszkańskich. Beatyfikował go Benedykt XIV w roku 1755.

Opowieść Odoryka z podróży spisał w Padwie Wilhelm z Solagna. Relacja ta znana jest pod tytułem Itinerarium albo Liber de mirabilibus mundi lub Descriptio terrarum. Jest ona jednym z najcenniejszych źródeł do poznania pojęć geograficznych, etnografii, obyczajów, wierzeń religijnych, stosunków handlowych i innych zjawisk na XIV-wiecznym Dalekim Wschodzie. Zawiera wiele fantastycznych, niewiarygodnych opisów. 

Praca misyjna franciszkanów w Chinach trwała około stu lat, jednak z powodu braku rodzimego duchowieństwa oraz nieznajomości języka i kultury, dynamizm misyjny uległ osłabieniu. Kościół został zniszczony w czasie prześladowań za czasów dynastii Ming, a metropolia w Pekinie przestała istnieć w roku 1410. Odrodzenie misji nastąpiło dopiero po kilkuset latach.

Działalność zarówno Odoryka z Pordenone, jego poprzedników, jak i kontynuatorów została szeroko opisana w jednej z ostatnich publikacji Instytutu Studiów Franciszkańskich. Książka z serii Terytoria zatytułowana „Między papieżem a wielkim chanem. O franciszkanach w Azji środkowo-wschodniej” pod redakcją o. Andrzeja Zająca OFMConv, jest interdyscyplinarną monografią, której centralnym elementem jest spektakularna franciszkańska ekspedycja wysłana przez papieża Innocentego IV do władcy Imperium Mongolskiego w latach czterdziestych XIII wieku. Zawiera także artykuły dotyczące religii przedchrześcijańskich na tamtych terenach oraz historii misji na Dalekim i Środkowym Wschodzie od średniowiecza po współczesność. Więcej na temat publikacji można znaleźć tutaj: terytoria_02.