• Wejdź z nami w piękny świat św. Franciszka

YouTube facebook

Św. Franciszek na konferencji w Collegium Novum

W dniach 16-17 kwietnia 2010 roku w Krakowie odbyła się XVII Ogólnopolska Konferencja Przekładowa, której temat brzmiał: Parateksty przekładu. Podczas konferencji został przedstawiony również problem paratekstów najnowszego polskiego wydania pism św. Franciszka z Asyżu.

Organizatorzy konferencji zaprosili do refleksji nad problemami związanymi z paratekstami przekładów, prowokując różnymi jawiącymi się pytaniami. Czyjego autorstwa są parateksty? Kto potrzebuje paratekstów i dlaczego? Czy są teksty, które domagają się paratekstów i jakich? Czy kierują jego uwagę na specyficzne cechy oryginału i na sposób jego funkcjonowania w kulturze wyjściowej? Czy parateksty informują o problemach przekładowych? Czego na ich podstawie można dowiedzieć się o poetyce przekładu? O historii przekładu? O normach przekładowych?

Paratekst to - według Gérarda Genette’a - to, dzięki czemu tekst staje się książką i jako książka trafia do czytelnika, czy też - ogólniej - publiczności. Zaliczają do nich periteksty (tytuł, nazwisko autora, przedmowa, motto, dedykacja, przypisy) oraz epiteksty (recenzje, wywiady dotyczące dzieła, korespondencja). Parateksty stanowią miejsce "transakcji", w którym realizuje się pewna strategia oddziaływania na odbiorcę, mająca prowadzić do dobrego przyjęcia tekstu i jego lektury właściwej, a więc takiej, jaką zakłada autor i jego sprzymierzeńcy.

Podczas konferencji omawiane były problemy paratekstów w przekładach dzieł nieliterackich, humanistycznych, naukowych, literaturoznawczych, czy nawet w tłumaczeniu książek kucharskich. Przedmiotem innych wystąpień były polskie przekłady literatury katalońskiej, niemieckiej, francuskojęzycznej, iberoamerykańskiej, literatury quebeckiej obecnej w sieci internetowej, parateksty ilustracyjne, parateksty autorskie Miłosza. Kolejne prezentacje skupiały się na paratekstach dotyczących przekładów z polskiego czy na polski dzieł konkretnych autorów: Boya, Bolesława Leśmiana, Tadeusza Konwickiego, Hanny Krall, Blasco Ibañeza, mozambickiego pisarza Mia Couto, czy też konkretnych dzieł: Poematu bez bohatera Anny Achmatowej, Legend gwatemalskich Miguela Angela Asturiasa, książek dla dzieci Alana Alexandra Milne’a czy dwunastu polskich przekładów Małego Księcia Saint Exupéry’ego.

O. dr Andrzej Zając OFMConv (ISF Kraków) zaprezentował temat: Parateksty, które nie znalazły się w nowym polskim wydaniu pism św. Franciszka z Asyżu. Zwrócił uwagę na trudności w przyjęciu wspólnej metodologii paratekstowej dla całości dzieła, które charakteryzuje niejednorodność, gdyż zawiera teksty legislacyjne, duchowo-ascetyczne, epistolograficzne, modlitewne. Wśród nich są też teksty literackie, których przekłady wiążą się ze specyficznymi zabiegami dokonywanymi w trakcie procesu przekładowego. Problematykę zilustrował przekładami z języka starowłoskiego (lingua volgare) dwóch utworów: Modlitwy przed krucyfiksem oraz Zachęty dla ubogich pań (czyli inaczej Słuchajcie, ubożuchne).

Prelegenci obecni na konferencji reprezentowali różne ośrodki naukowe: Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Pedagogiczny, Instytut Badań Literackich PAN, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Łódzki oraz Instytut Studiów Franciszkańskich. Miejscem spotkań pierwszego dnia była Aula Magna w Collegium Novum, a drugiego Aula ks. Józefa Tischnera w Kolegium Witkowskiego. Organizatorami konferencji byli: Zakład Przekładoznawstwa i Portugalistyki Instytutu Filologii Romańskiej UJ, której dyrektorem jest prof. UJ dr hab. Jerzy Brzozowski, oraz redakcja pisma Między oryginałem a przekładem. Paratekstom przekładu będzie poświęcony również 17. tom rocznika Między oryginałem a przekładem pod redakcją prof. dr hab. Elżbiety Skibińskiej.
ram

stat4u PageRank Checking Icon